antiwitwaswetgeving | sportmanagement24

WETGEVING

Naast het onderzoek naar de risico-indicatoren werd er ook gekeken naar AML toepassingen op het Belgische professionele voetbal. België is het eerste land ter wereld dat zijn professionele voetbalclubs, voetbalmakelaars en voetbalfederatie (KBVB) in 2020 onderwierp aan de preventieve antiwitwaswetgeving. In het kader van het PrOFS-onderzoek werd de ontwikkeling en implementatie van deze uitbreiding van het AML-regime onder de loep genomen.

Intro AML (anti-money laundering)

Antiwitwaswetgeving & het Belgische professionele voetbal

Het Belgisch professioneel voetbal werd in 2020 toegevoegd aan de lijst van verplichte entiteiten onder het AML regime. Dit gebeurde in de nasleep van de case Propere Handen, waarin er onder andere op structurele wijze matchfixing werd georganiseerd en geld werd witgewassen in de Belgische profcategorieën.

Witwassen in het voetbal is niet uitsluitend een Belgische problematiek. In de afgelopen 20 jaar hebben overheids- en private actoren zich veelvuldig uitgesproken over het risico dat de voetbalsector inhoudt voor het witwassen van geld. Dit risico is ontstaan door verschillende kwetsbaarheden die kenmerkend zijn voor de voetbalsector, bijvoorbeeld: grote financiële belangen en geldstromen, weinig (financiële) transparantie in voetbalbestuursorganen, emotioneel gedreven investeringen, zwijgculturen met betrekking tot fraude enz.

Wat is de link met wet- en regelgeving?

Als gevolg van de uitbreiding van het AML-regime is de Belgische professionele voetbalsector nu verplicht om de identiteit van hun klanten te verifiëren, transacties te controleren en verdachte activiteiten te melden aan de Cel Financiële Informatieverwerking (CFI).

De wet van 2020 voorzag een implementatieperiode van één jaar. Maar, vier jaar na datum is ze nog niet volledig geïmplementeerd (zo is het AML-regime nog niet van toepassing op voetbalmakelaars). De officiële doelstellingen van het Belgische AML regime komen overeen met de Europese richtlijnen. Deze hebben tot doel ‘te voorkomen dat het financiële stelsel wordt gebruikt voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme’. Het is nog onduidelijk of de uitbreiding van het AML-regime naar het professionele voetbal daadwerkelijk de hierboven genoemde doelstellingen bereikt. PrOFS onderzoek vond weinig aanwijzingen dat deze uitbreiding werd ingevoerd vanwege een hoger risico op witwassen in de voetbalsector, maar eerder als reactie van overheidswege als ‘crisismanagement’ op het Propere Handen schandaal.

Meer weten hoe het AML regime al dan niet deze doelen dient? Klik hier

Aanbevelingen PrOFS

De Belgische AML-wetgeving is niet van toepassing op transacties tussen voetbalclubs en investeerders, ondanks de hoge witwasrisico's hierbij. Terwijl sommige voetbalorganen clubeigenaren screenen, blijft dit in andere competities beperkt. Dit kan leiden tot onvoldoende bescherming tegen verdachte personen en illegale fondsen. De EU heeft echter in hun voorstel opgenomen dat deze transacties wel onder het AML-regime moeten vallen. Een fit and proper persons test voor investeerders is dus ook aangewezen. Deze test kan best gedaan worden door een onafhankelijke partij of de bevoegde sportfederatie.

Het EU-voorstel zou idealiter voetbalbestuursorganen (vb. voetbalfederaties) mee opnemen. De voetbalbestuursorganen hebben- via de licentievereisten waar clubs aan moeten voldoen - veel informatie over hun aangesloten clubs waaronder financiële overzichten. Deze organen beschikken dus over een overvloed aan informatie, die van belang kan zijn bij de preventie van witwaspraktijken.

Zowel de Belgische als de EU-regeling wijzen alleen professionele voetbalclubs aan als verplichte entiteiten binnen het AML-regime, waardoor clubs worden onderworpen aan deze wetgeving op basis van hun sportieve prestaties. Zodra clubs degraderen naar het amateur niveau, eindigen hun verplichtingen op grond van de AML-wetgeving dus. Omgekeerd moeten clubs die promoveren naar het professioneel niveau aan alle AML verplichtingen voldoen.