Oorzaken

Intro

Binnen het PrOFS project werd er een overkoepelend onderzoek gedaan naar de oorzaken van verschillende vormen van sportgerelateerde fraude volgens de bestaande wetenschappelijke literatuur. Denk aan gokgerelateerde matchfixing, niet-gokgerelateerde matchfixing, corruptie, financiële fraude en mensenhandel. Benieuwd naar wie de daders zijn, wie slachtoffer wordt en hoe de controlemechanismen niet voldoende zijn in de preventie van sportgerelateerde fraude? Lees verder!

Oorzaken van gokgerelateerde matchfixing

Gok gerelateerde matchfixing verwijst naar het manipuleren van sportevenementen met als doel het beïnvloeden van de uitkomst van wedstrijden (of delen ervan), zodat het gunstig is voor degenen die weddenschappen hebben geplaatst. Deze handelingen worden vaak vooraf afgesproken met bookmakers of gokkers, die weddenschappen plaatsen op deze specifieke deeluitkomsten.

Bij gokgerelateerde matchfixing staat de atleet vaak centraal, met financiële en sociale motivaties als belangrijkste drijfveren.

Financiële druk is één van de belangrijkste motivaties. Atleten die aan het einde van hun carrière staan zijn kwetsbaarder om deel te nemen aan gokgerelateerde matchfixing. Dit komt vaak door de onzekerheid over hun toekomst en de noodzaak om een financieel vangnet te voorzien. Lage en zelfs onbetaalde salarissen van atleten vormen ook een kwetsbaarheid. In sommige gevallen ontstaat de financiële druk door allerhande (gok)verslavingen.

Sociale factoren kunnen personen kwetsbaar maken om deel te nemen aan gokgerelateerde matchfixing. Sociale druk, en bepaalde groepsdynamieken kunnen het moeilijk maken om weerstand te bieden. Soms kan er sprake zijn van dreigingen en dwang om deel te nemen aan matchfixing.
Naast de atleten speelt de sport zelf een centrale rol als geschikt doelwit van gokgerelateerde matchfixing. Gebreken in het bestuur van sportorganisaties en de goksector zijn hierbij van belang.

Problemen in het bestuur van sportorganisaties dragen bij aan de kwetsbaarheden voor gokgerelateerde matchfixing. Veel sportorganisaties zijn financieel ongezond en kennen een gebrek aan financiële transparantie.

De alsmaar groeiende (online) goksector maakt de sportsector kwetsbaar voor gokgerelateerde matchfixing. Zelfs op de kleinste details van een wedstrijd kan vandaag de dag gegokt worden. De enorme bedragen die er in de sector omgaan maakt het ook makkelijker voor criminele organisaties om grote bedragen in te zetten zonder te veel aandacht te trekken
De afwezigheid van effectieve preventieve maatregelen van (inter)nationale sportorganisaties en publieke autoriteiten werken gokgerelateerde matchfixing in de hand.

Hoewel er internationale initiatieven zijn om gokgerelateerde matchfixing te detecteren, zoals de Early Warning Systems, schieten deze vaak tekort. Veel initiatieven richten zich uitsluitend op de reguliere goksector. Hierbij negeren ze de irreguliere gokmarkten, waar het merendeel van de criminele activiteiten plaatsvinden. Daarnaast heeft niet elk land specifieke wetgeving voor gok-gerelateerde match-fixing, wat vervolging en bestraffing moeilijker maakt.

Een bijkomend fenomeen dat de preventie van gokgerelateerde matchfixing bemoeilijkt is het feit dat gokken erg genormaliseerd is in de samenleving.
Aquilina, D. (2018). Cases of match-fixing in tennis and snooker. In J.-P. Villeneuve & M. Pasquier (Eds.), International Sports Betting. Integrity, Deviance, Governance and Policy (1st ed., pp. 41–63). Routledge.

Boniface, P., Lacarrière, S., Verschuuren, P., Tuaillon, A., Forrest, D., Icard, J.-M., Meyer, J.- P., & Wang, X. (2012). Sports betting and corruption. How to preserve the integrity of sport.

Brooks, G., Aleem, A., & Button, M. (Eds.). (2013). Fraud, Corruption and Sport (1st ed.). Palgrave MacMillan.

Campman, T. (2019). Addressing match fixing and corruption in collegiate athletics in light of NCAA v. murphy. Arizona Journal of International and Comparative Law, 36(3), 477– 500.

Di Ronco, A., & Lavorgna, A. (2015). Fair play? Not so much: Corruption in the Italian football. Trends in Organized Crime, 18(3), 176–195. https://doi.org/10.1007/s12117-014-9233-9

Dietl, H., & Weingärtner, C. (2012). Betting scandals and attenuated property rights – How betting related match fixing can be prevented in future (No. 154).

Forrest, D. (2012). The threat to football from betting-related corruption. International Journal of Sport Finance, 7(2), 99–116.

Hill, D. (2015). Jumping into Fixing. Trends in Organized Crime, 18(3), 212–228. https://doi.org/10.1007/s12117-014-9237-5

Hill, D., Rasmussen, C., Vittorio, M., & Myers, D. (2020). Red-flagging the leagues: the U.S. Sports most in danger from match-fixing. Sport in Society, 23(11), 1774–1792. https://doi.org/10.1080/17430437.2020.1804114

Lastra, R., Bell, P., & Bond, C. (2018). Sports betting and the integrity of Australian sport: Athletes’ and non-athletes’ perceptions of betting-motivated corruption in sport. International Journal of Law, Crime and Justice, 52, 185–198. https://doi.org/10.1016/j.ijlcj.2017.11.005

Manoli, A. E., Antonopoulos, G. A., & Bairner, A. (2019). The inevitability of corruption in Greek football. Soccer and Society, 20(2), 199–215. https://doi.org/10.1080/14660970.2017.1302936

Soldani, J. (2015). Le cimetière des “éléphants noirs”. Une étude anthropologique des matchs truqués relatifs aux paris dans le baseball taïwanais. Anthropologie et Sociétés, 39(3), 217–235. https://doi.org/https://doi.org/10.7202/1034767ar

Struyve, R., Vanwersch, L., & Hardyns, W. (2024). Unravelling the Zheyun Ye football scandal: A crime script analysis of the modus operandi to commit money laundering and tax fraud. Trends in Organized Crime, 1-23. https://doi.org/10.1007/s12117-024-09545-1

Tak, M., Sam, M. P., & Jackson, S. J. (2018). The politics of countermeasures against match-fixing in sport: A political sociology approach to policy instruments. International Review for the Sociology of Sport, 53(1), 30–48. https://doi.org/10.1177/1012690216639748

Oorzaken van sportieve matchfixing

Niet-gokgerelateerde matchfixing of sportieve match-fixing, is een illegale praktijk waarbij sporters, coaches, officials of andere betrokkenen bij een sportwedstrijd opzettelijk de uitkomst van de wedstrijd (of delen ervan) beïnvloeden om persoonlijk voordeel te behalen. Dit omvat doelbewuste handelingen om het resultaat van een wedstrijd te beïnvloeden, zoals het scoreverloop of de winnaar van de wedstrijd.

De actor die centraal staat bij sportieve matchfixing is meestal de atleet.

Motivaties voor sportieve matchfixing zijn voornamelijk ook sportief van aard. Een atleet kan bijvoorbeeld met opzet een wedstrijd verliezen om een bepaalde tegenstander te ontlopen in een volgende fase van de competitie.

Sportieve doelen kunnen ook hand in hand gaan met bepaalde voordelen. Scheidsrechters kunnen bijvoorbeeld gemotiveerd worden om deel te nemen aan match-fixing door beloften van carrièrevoordelen of geld.
Het toernooidesign van een bepaalde sport kan de sport een aantrekkelijk doelwit maken voor sportieve matchfixing. Bovendien wordt dit niet altijd als (moreel) verwerpelijk beschouwd, maar eerder als een tactisch onderdeel van de sport.
Sport is bijzonder vatbaar voor sportieve match-fixing wanneer de wedstrijdvervalsing door een individu wordt uitgevoerd. Dit type fraude - of lone wolf matchfixing - wordt door de literatuur namelijk aangeduid als het minst detecteerbare.

Ondanks de aanwezigheid van wetten en ethische codes ontbreekt het vaak aan effectieve implementatie en naleving. Bovendien richten bestaande wetten zich doorgaans meer op gok-gerelateerde wedstrijdvervalsing, waardoor niet-gok-gerelateerde varianten minder aandacht krijgen.

Het is waarschijnlijker dat dit type matchfixing zal plaatsvinden wanneer gemotiveerde daders (atleten) gecombineerd worden met slecht gestructureerde competities in niet-detecteerbare omstandigheden.
Christiansen, A. V., & Hjørngard, M. W. (2013). You can’t buy something you aren’t. On fixing results in cycling. Fair Play, 1(2), 64–84

Constandt, B., & Willem, A. (2021). Stimulating ethical behaviour and good governance in sport. In A. Geeraert & F. van Eekeren (Eds.), Good Governance in Sport Critical Reflections (1st ed., pp. 210–220). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003172833- 16

Holden, J. T., & Rodenberg, R. M. (2017). Lone-wolf match-fixing: global policy considerations. International Journal of Sport Policy and Politics, 9(1), 137–151. https://doi.org/10.1080/19406940.2016.1202304

Kihl, L. (2018). Micro view. Individual and group explanations of sport corruption. In L. Kihl (Ed.), Corruption in sport: Causes, consequences, and reform (1st ed., pp. 30–44). Routledge.

Numerato, D. (2016). Corruption and public secrecy: An ethnography of football matchfixing. Current Sociology, 64(5), 699–717. https://doi.org/10.1177/0011392115599815

Ordway, C., & Opie, H. (2016). Integrity and corruption in sport. In N. Schulenkorf & S. Frawley (Eds.), Critical Issues in Global Sport Management (1st ed., pp. 41–67). Routledge.

Van Der Hoeven, S., De Waegeneer, E., Constandt, B., & Willem, A. (2020). Match-fixing: Moral challenges for those involved. Ethics and Behavior, 30(6), 425–443. https://doi.org/10.1080/10508422.2019.1667238

Vandercruysse, L., Vermeersch, A., & Vander Beken, T. (2021). Macolin and beyond: legal and regulatory initiatives against match manipulation. The International Sports Law Journal. https://doi.org/https://doi.org/10.1007/s40318-021-00205-y

Oorzaken van corruptie

Onder corruptie wordt doorgaans het misbruiken van macht verstaan voor persoonlijk gewin. De actoren die hier centraal staan zijn leden van sportorganisaties en betrokkenen bij de organisatie van sportevenementen.

Er kunnen verschillende motivaties zijn voor corruptie:

Financiële motivaties zoals het in stand houden van luxueuze levensstijlen of verslavingen.

De sociale structuren binnen sportorganisaties kunnen eveneens een voedingsbodem zijn voor corruptie. Sportactoren kunnen bijvoorbeeld politici of bestuursleden omkopen om toekomstige beslissingen in hun voordeel te beïnvloeden. Dergelijke praktijken worden vaak versterkt door hechte, informele netwerken binnen sportorganisaties, die corruptie faciliteren en in stand houden.

De organisatiestructuren van sportevenementen spelen een cruciale rol in het ontstaan van corruptie. Landen en politici kunnen omkoping inzetten om deze prestigieuze evenementen naar hun regio te halen. Dit biedt niet alleen economische voordelen en meer zichtbaarheid voor het land, maar vergroot ook de politieke invloed.
Het centrale doelwit is de sport zelf. Corruptie komt vaak ter sprake bij de organisatie en toewijzing van mega sportevenementen (vb. de Olympische Spelen). De onderhandelingen binnen deze internationale (sport)organisaties vinden vaak in het geheim plaats. Daarnaast bestaan door de globalisering van sport enorm veel verschillende actoren en motieven, wat de kans op corruptie vergroot.
(Inter)nationale sportfederaties bekleden een invloedrijke maatschappelijke positie, maar deze status en relatieve onafhankelijkheid maakt het uitdagend om hen effectief verantwoordelijk te houden. Publieke autoriteiten hebben vaak moeite om grip te krijgen op deze (sport)organisaties vanwege hun omvang en wereldwijde bereik
Doidge, M. (2018). “Either Everyone Was Guilty or Everyone Was Innocent”1: The Italian Power Elite, Neopatrimonialism, and the Importance of Social Relations. Journal of Sport and Social Issues, 42(2), 115–131. https://doi.org/10.1177/0193723517751606

Follert, F., Richau, L., Emrich, E., & Pierdzioch, C. (2020). Collective Decision-making: FIFA from the Perspective of Public Choice. Economists’ Voice, 17(1). https://doi.org/10.1515/ev-2019-0031

Geeraert, A. (2018). “Bad barrels”. Corruption in international sport federations. In L. Kihl (Ed.), Corruption in sport: Causes, consequences, and reform (1st ed., pp. 45–61). Routledge.

Jancsics, D. (2014). Interdisciplinary perspectives on corruption. Sociology Compass, 8(4), 358–372. https://doi.org/10.1111/soc4.12146

Kihl, L., Misener, K. E., Cuskelly, G., & Wicker, P. (2021). Tip of the iceberg? An international investigation of fraud in community sport. Sport Management Review, 24(1), 24–45. https://doi.org/10.1016/j.smr.2020.06.001

Manoli, A. E., & Janečić, D. (2020). Challenges to the role of media in reporting sport corruption: Insights from reporters in Balkan countries. International Review for the Sociology of Sport. https://doi.org/10.1177/1012690220967284

Matheson, V., Schwab, D., & Koval, P. (2018). Corruption in the bidding, construction and organisation of Mega-Events: an analysis of the Olympics and World Cup. In M. Breuer & D. Forrest (Eds.), The Palgrave Handbook on the Economics of Manipulation in Professional Sports (pp. 257–278). Palgrave MacMillan.

Nelson, T., & Cottrell, M. P. (2016). Sport without referees? The power of the International Olympic Committee and the social politics of accountability. European Journal of International Relations, 22(2), 437–458. https://doi.org/10.1177/1354066115589386

Szymanski, S. (2016). Compromise or compromised? The bidding process for the award of the Olympic Games and the FIFA World Cup. In G. Sweeney (Ed.), Global Corruption Report: Sport (1st ed., pp. 157–162). Routledge.

Oorzaken van financiële fraude

Financiële fraude is het opzettelijk misleiden of manipuleren van financiële gegevens met als doel financieel gewin of het vermijden van financiële problemen.

De onderliggende motivaties van financiële fraude zijn dan ook financieel. De financiële druk waarmee sportorganisaties geconfronteerd worden kan hen aanzetten tot het plegen van financiële fraude.
Sport wordt beschouwd als een aantrekkelijk doelwit voor financiële fraude vanwege de hoge liquiditeiten en de complexe waardebepaling van atleten. Deze factoren maken het moeilijk om fraude effectief te ondervangen.
De eigendomsstructuur van sportclubs speelt een cruciale rol in de bescherming tegen financiële fraude. Sporten waarin individuen eenvoudig eigenaar kunnen worden, lopen een verhoogd risico op frauduleuze praktijken. Tegelijkertijd draagt een gebrek aan financiële transparantie binnen sportclubs bij aan deze kwetsbaarheid, omdat het effectief toezicht belemmert en mogelijkheden voor fraude vergroot.
Anderson, J. (2018). Match Fixing and Money Laundering. In J.-P. Villeneuve & M. Pasquier (Eds.), International Sports Betting. Integrity, Deviance, Governance and Policy (1st ed., pp. 64–78). Routledge.

Medhi, A. (2016). Unfit, improper ownership in UK football clubs. In G. Sweeney (Ed.), Global Corruption Report: Sport (1st ed., pp. 109–113). Routledge.

Nelen, H. (2015). Professional football and crime: Exploring terra incognito in studies on white-collar crime. In J. van Erp, W. Huisman, & G. Vande Walle (Eds.), Routledge Handbook of white-collar crime and corporate crime in Europe (1st ed., p. pp.292-303). Routledge

Oorzaken van mensenhandel in en door sport

Vooral jonge, kwetsbare atleten zijn het slachtoffer van mensenhandel in de sport.

Financieel gewin is de belangrijkste motivatie voor mensenhandel in de context van sport.
Doelwitten van mensenhandelaars zijn vaak jonge atleten, meestal afkomstig uit ontwikkelingslanden, die zich in een precaire financiële situatie bevinden. Deze jonge sporters zijn vaak sterk gemotiveerd om hun sport in Westerse landen uit te oefenen en zo de carrière van hun idolen te volgen.
Een tekort aan effectieve wet- en regelgeving maakt jonge atleten extra kwetsbaar voor mensenhandel. Zo kunnen de FIFA-regels rond spelersoverdrachten relatief eenvoudig worden omzeild, en is de regelgeving rondom spelersmakelaars vaak vaag en gemakkelijk te misbruiken. Bovendien ontvangen jonge spelers regelmatig onbetaalde en tijdelijke contracten, mede door beperkingen op hun betaling, waardoor hun positie verder wordt verzwaktEen tekort aan effectieve wet- en regelgeving maakt jonge atleten extra kwetsbaar voor mensenhandel. Zo kunnen de FIFA-regels rond spelersoverdrachten relatief eenvoudig worden omzeild, en is de regelgeving rondom spelersmakelaars vaak vaag en gemakkelijk te misbruiken. Bovendien ontvangen jonge spelers regelmatig onbetaalde en tijdelijke contracten, mede door beperkingen op hun betaling, waardoor hun positie verder wordt verzwakt
Tsuma, C. (2016). Corruption in African sport. A summary. In G. Sweeney (Ed.), Global Corruption Report: Sport (pp. 44–51). Routledge.

Yilmaz, S., Esson, J., Darby, P., Drywood, E., & Mason, C. (2020). Children’s rights and the regulations on the transfer of young players in football. International Review for the Sociology of Sport, 55(1), 115–124. https://doi.org/10.1177/1012690218786665